اگر یوتیوبری هستید که چنلتان مانیتایز شده است و حالا به مرحله برداشت پول از یوتیوب رسیده اید اما نمیدانید چگونه باید پول خود را از یوتیوب دریافت کنید؛ باید بگویم جای نگرانی نیست. یادتان هست بعد از طوفان عظیمی که در شهر از آمد چه اتفاقی افتاد؟ طوفان خانه دوروتی و سگش، توتو را از شهر کانازاس به شهر جادویی از برده بود و ناگهان بعد از این جابهجایی، دوروتی به توتو میگوید که احساس میکند دیگر در کانازاس نیستند. پس سعی میکند برای برگشتن به کانازاس از مردمان این شهر کمک بخواهد. دوروتی در طول راه مترسک بیمغزی را میبیند که حرف میزند؛ آدم آهنی که قلب ندارد و شیر بزدلی که شجاعت را فراموش کرده است.
مسیر برداشت پول از یوتیوب هم همین قدر عجیب و غریب و محل مواجهه با عجایب است. ممکن است در این مسیر که سعی دارید درآمد خود را از یوتیوب بگیرید؛ با افراد زیادی مواجه شوید که دست کمی از ساکنان عجیب شهر از نداشته باشند. پس ما این مقاله را به عنوان یک راهنمای سفر برداشت پول از یوتیوب برای شما نوشتیم تا در این راه در دام آنها نیفتید. پس با دقت بخوانید.
تنظیم لوکیشن: اولین قدم دریافت پول از یوتیوب
برای برداشت پول از یوتیوب اول از همه باید لوکیشن خود را جایی مشخص کنید که در آن برنامه youtube partner program فعال باشد.
برای اینکه لیستی از تمام کشورهایی داشته باشید که درآمدزایی یوتیوب در آنها فعال است میتوانید لینک زیر را ببینید. متاسفانه ایران، افغانستان و تاجیکستان که سه کشور با بیشترین جمعیت فارسی زبان در دنیا هستند؛ در برنامه یوتیوب پارتنر وجود ندارند.
برای دیدن کشورهایی ک در این برنامه حضور دارند میتوانید به این لینک سر بزنید.
بنابراین در گام اول اگر در این سه کشور هستید و به زبان فارسی تولید محتوا میکنید؛ لوکیشن خود را به کشور دیگر تغییر دهید. یوتیوب اصلا روی این مسئله حساس نیست و با تغییر آن مشکلی ندارد. این کار را از قسمت ستینگ یوتیوب استودیو میتوانید انجام دهید.
روشهای برداشت پول از یوتیوب
اما دریافت درآمد از طریق یوتیوب دقیقا چه مراحلی دارد و چگونه میسر میشود؟ روش برداشت درآمد یوتیوب چیست؟ برای برداشت پول از یوتیوب دو روش کلی وجود دارد:
- دریافت از طریق MCNها
- دریافت با ادسنس شخصی
در ادامه هر دو روش و پیچ و خمهای آن را به شما توضیح میدهیم:
دریافت از طریق MCNها
در ایران این شرکتها بیشتر به دلیل خدمات نقد کردن درآمد یوتیوب شناخته میشوند اما این شرکتها خدمات دیگری هم دارند.
دقت کنید که اگر ترجیح میدهید برای برداشت پول از یوتیوب با این شرکتها کار کنید، این شرکتها با هر کانالی همکاری نمیکنند. زیر مجموعه MCN شدن شرایط خاص خودش را دارد. برای مثال:
- باید حتما مانیتایز شده باشید
- درآمد شما از حدی بالاتر رفته باشد
- کیفیت محتوای شما برخی از استانداردها را پاس کند
- حاضر باشید قراردادهای ۶ ماهه، یکساله یا دوساله ببندید
- و… .
شرکتهای MCN چه خدماتی به مشتریان خود ارائه میدهند؟
گفتیم که نقد کردن درآمد یوتیوب یکی از رایجترین کارهایی است که MCNها انجام میدهند. اما کار با این شرکتها فقط همین فایده را ندارد.
شرکتهای MCN همچنین به شما در حفاظت محتوا از طریق پیگیری قانون کپی رایت کمک میکنند. یعنی برای محتوای شما کانتنت آیدی میسازند و مراقبند که کسی با تقلب از محتوای شما استفاده نکند.
فرض کنید به عنوان یوتیوبر میبینید که کسی از محتوای شما استفاده کرده است؛ در این شرایط میتوانید این اتفاق را به یوتیوب گزارش دهید اما در اولین مرحله یوتیوب از شما اطلاعات هویتی برای بررسی درخواستتان میخواهد و چون در ایران هستید نمیتوانید مراح را پیش بروید. اینجاست که شرکت MCN به داد شما میرسد و اجازه نمیدهد کسی از محتوای شما استفاده کند مگر اینکه پولش را بپردازد.
🔗 +۶۰ ایده برای کانال یوتیوب در سال ۲۰۲۵
ایدههایی عالی برای دیده شدن هرچه بیشتر کانال شم
پورسانت MCNها
احتمالا شما هم درمورد پورسانت این شرکتها خیلی شنیدهاید. شرکتهای MCN پورسانتی متوسط بین ۱۵ تا ۴۰ درصد دارند. ممکن است در نگاه اول اینکه باید ۱۵ تا ۴۰ درصد از درآمد خود را به MCN بدهید سنگین و زیاد به نظر بیاید اما به این فکر کنید که شما اگر در هر کشور اروپایی بودید دست کم ۲۰ درصد مالیات بر درآمد داشتید. اما وقتی با MCN کار میکنید؛ شرکت از همین پورسانت خودش مالیت شما را نیز میپردازد. بنابراین MCN رقمی عجیب و سنگین از شما نمیگیرد ضمن اینکه مراقب محتوای شما نیز است.
برای اینکه زیر مجموعه یک MCN شوید اول باید اکانت شخصی خود را به اکانت برند تبدیل کنید.برداشت پول از یوتیوب با ادسنس شخصی
برای برداشت پول از یوتیوب به یک حساب ادسنس نیاز دارید. حالا که در ایران هستید و خودتان نمیتوانید حساب ادسنس داشته باشید؛ دو راه روبروی خود دارید:
- از یکی از دوستانتان که در خارج از کشور است بخواهید تا با اطلاعات او ادسنس بسازید
- به یک کشور دوست و همسایه سفر کنید و یک حساب بانکی باز کنید
اما اینکه چرا من هیچ کدام از این کارها را به شما پیشنهاد نمیدهم را در ادامه با توضیح هر یک میگویم.
- ساخت ادسنس با اطلاعات یک خارج نشین
میتوانید از یکی از دوستانتان در خارج از کشور بخواهید اطلاعات هویتیاش را در اختیارتان قرار دهد تا با اطلاعات او ادسنس بسازید. دقت کنید که این یکی از بزرگترین ریسکهایی است که دارید در زندگی میکنید؛ چرا که به خاطر بار مالیاتی اکثر افراد قبول نمیکنند و اگر هم قبول کنند باید خیلی به او اعتماد داشته باشید تا مطمئن باشید که این پول را به دست شما میرسانند.
اما اگر فردی قابل اعتماد پیدا کردید و تصمیم گرفتید با اطلاعات او ادسنس بسازید؛ اول از همه دوست شما باید اسم و شماره حساب و شماره مالیاتی و آدرس و مدارک هویتی خود را به شما بدهد.
- باز کردن حساب بانکی در خارج از کشور
پیش از این برای ایرانیان سفر به یکی از کشورهای نزدیک مثل ترکیه یا گرجستان برای باز کردن حساب بانکی در این کشورها بسیار راحت بود. اما در حال حاضر این کار با محدودیتهای زیادی مواجه شده است. در حال حاضر شما میتوانید به ترکیه سفر کنید و در بانک زراعت حساب باز کنید. اما این سحاب در واقعه محدودیتهای فراوانی دارد. عموما IBAN (چیزی شبیه به شماره شبا) یا سوییفت به این حسابها تعلق نمیگیرد.
اما اگر توانستید حساب معتبری در یکی از بانکهای ترکیه باز کنید؛ در مرحله بعد میتوانید به سراغ وریفای حساب و آدرس خود بروید که اگر آدرس واقعی در ترکیه نداشته باشید؛ ادسنس شما وریفای نشده و ریجکت میشود. پس صرف سفر و باز کردن حساب نمیتوانید گوگل را دور بزنید.
از اینجا به بعد فرض کنید بالاخره با یکی از روشهای بالا توانستید ادسنس را به چنل خود متصل کنید. حالا باید برای برداشت پول از یوتیوب چه کنید؟
مراحل گرفتن یا دریافت کردن درآمد از یوتیوب
برای گرفتن درآمد خود از یوتیوب باید ابتدا نیمی از مسیر مانیتایز را طی کرده باشید. وقتی به مرز مانیتایزیشن کانال یوتیوب خود برسید؛ با چنین پیامی روبرو میشوید:

همینطور که در تصویر میبینید این کانال به سابسکرایب خود رسیده است و تا پر کردن ۴۰۰۰ ساعت واچ تایم برای کسب درآمد از یوتیوب فقط ۲۴۰ ساعت فاصله دارد. یوتیوب در این شرایط یک نوتیفیکیشن به شما میدهد تا بدانید که چیزی تا فتح قله فاصله ندارید.
بعد از پر شدن کسری ساعت (در این مثال) بالاخره چنل شما مانیتایز میشود و حالا درهای کسب درآمد از یوتیوب به روی شما گشوده شده است:
در این مرحله باید وارد یوتیوب استودیو شوید. تا خودتان را عضو ypp کنید. برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید:
- وارد youtube studio دسکتاپ شوید.
- روی تب monetization کلیک کنید
- حالا YPP terms را بخوانید و تایید کنید.

- سپس یوتیوب یکبار دیگر چنل شما را بررسی میکند تا مانیتایزیشن شما را تایید کند. مثلا اگر شما سخنرانیهای دکتر فلانی را در چنل خود میگذارید و کارتان فقط همین است؛ یوتیوب چنل شما را در این مرحله دیمانیتایز میکند چرا که ارزش افزودهای ایجاد نکردهاید و به جز شما بقیه هم همین کار را میکنند.

بعد از این مرحله در step دوم یا sign up for google adsense به یک فرایند ۴ مرحله ای گرفتن درآمد از یوتیوب وارد میشوید.
۱. ثبت اطلاعات مالیاتی
برای اینکه اطلاعات مالیاتی خود را ثبت کنید مراحل زیر را دنبال کنید:
- وارد Google Adsense شوید. سپس روی گزینه Payment کلیک کنید.
- سپس با کلیک روی Manage Setting وارد Payment Profile خود شوید و با زدن گزینه edit اطلاعات مالیاتی خود را وارد کنید.

۲. ثبت اطلاعات هویتی
ادسنس در دو مرحله از شما اطلاعات هویتی میگیرد:
- احراز هویت آدرس
برای اینکه هویت شما تایید شود؛ نامهای حاوی یک کد به اسم Personal Identification Number یا PIN به آدرس شما ارسال میشود.

دریافت این نامه عموما ۲ تا ۴ هفته طول میکشد. پس از آن باید این کد را در پنل ادسنس خود وارد کنید. برای این کار وارد ادسنس خود شوید. سپس از قسمت Payment روی Verification کلیک کنید تا کد را در پنجره Address verification قرار دهید.

- احراز هویت اطلاعات شخصی
در این مرحله اطلاعاتی مانند نام، آدرس و تاریخ تولد خود را وارد میکنید.
نکته: اگر کد به آدرس شما ایمیل نشد؛ میتوانید هر ۳ هفته یکبار درخواست resend کنید. اگر طی ۴ ماه نتوانستید کد را بگیرید؛ چنل شما دیمانیتایز میشود تا بالاخره بعد از وریفای این مرحله وارد مرحله بعدی شوید.
اگر تا ۴۵ روز بعد از مانیتایز شدن وارد مراحل احراز هویت نشوید، چنل شما دیمانیتایز میشود.۳. انتخاب نوع پرداخت یا payment method
انتخاب نوع پرداخت بیش از هر چیز به کشوری که در آن زندگی میکنید بستگی دارد. در حساب ادسنس خود این گزینه را میتوانید با نام payment method در قسمت payments ببینید.
انواع روش پرداخت یوتیوب
- پرداخت با چک
- پرداخت با EFT
- پرداخت با SEPA
- پرداخت با Wire Transfer

دریافت درآمد یوتیوب با چک
بسته به لوکیشن زندگیتان میتوانید پرداختهای ادسنس را با چک بانکی دریافت کنید. دقت کنید که این چک فیزیکی به آدرسی که در ادسنس خود تأیید کردهاید ارسال میشود و در بازه زمانی ۲ تا ۴ هفته به دست یوتیوبر میرسد. چک گوگل ادسنس چکی نیست که بتوانید آن را خرج کنید بلکه باید این چک را در حساب خود بخوابانید تا نقد شود.
تمام پرداختهای چکی از طرف بانک Citibank صادر میشوند. اگر چکهای شما به دلار آمریکا صادر شدهاند، لطفاً از بانک خود بپرسید که آیا ارتباط کارگزاری (Correspondent Relationship) با Citibank دارد یا خیر. این ارتباط برای پردازش چکهای دلاری ضروری است.
برای دریافت درآمد یوتیوب از طریق چک باید دقت کنید که چک به همان آدرسی ارسال میشود که هنگام ساختن ادسنس خود تایید کردهاید. چکها نمیتوانند به کشورهای دیگر ارسال شوند.
مهلت نقد کردن چک
اگر پس از ۶۰ روز چک خود را دریافت نکردید، میتوانید از طریق حساب AdSense خود درخواست صدور مجدد چک کنید. به صفحه «تراکنشها» (Transactions) خود بروید تا تاریخ پرداخت اصلی و وضعیت فعلی را مشاهده کنید. اگر چک پس از ۶۰ روز همچنان نقد نشده باشد، یک لینک «صدور مجدد پرداخت» (Reissue payment) در کنار وضعیت چک در صفحه تراکنشها ظاهر میشود. روی Reissue payment کلیک کنید و بهزودی یک خط جدید نشان داده میشود که چک متوقف شده و بازپرداخت در حال انجام است.
شما فقط در صورتی میتوانید درخواست صدور مجدد چک دهید که بیش از ۶۰ روز از صدور آن گذشته باشد.
اگر چک خود را ظرف ۱۲ ماه از تاریخ صدور نقد نکنید، درآمد شما به حساب AdSense بازگردانده شده و پرداختهای شما به حالت تعلیق در خواهد آمد.پرداختهای معلق به دلیل انقضای چک
پس از اینکه پرداختهای شما به دلیل انقضای چک معلق شدند، به تنظیمات پرداخت خود بروید و آدرس ارسال چک را بهروزرسانی کنید. چه آدرس ارسال خود را بهروزرسانی کنید یا خیر، باید دکمه «فعالسازی مجدد» (Re-enable) را در ویجت فرم پرداخت چک کلیک کنید (یا یک روش پرداخت جدید انتخاب کنید). پس از ویرایش و/یا فعالسازی مجدد فرم پرداخت خود، تعلیق پرداخت شما برداشته خواهد شد.
پرداختها هزینه ارسال ندارند.دریافت درآمد یوتیوب با EFT
این روش یعنی دریافت پرداخت یوتیوب از طریق انتقال وجه الکترونیکی EFT. در این روش درآمد ادسنس شما مستقیم به حساب شخصیتان واریز میشود.
این روش، امن و راحت و دوستدار محیط زیست است. پس اگر در لوکیشنی زندگی میکنید که EFT در آن در دسترس است؛ این روش را به عنوان روش پرداخت انتخاب کنید.
ثبتنام برای دریافت پرداختها از طریق EFT
برای دریافت درآمد یوتیوب با EFT باید برای این روش ثبت نام کنید. برای اینکار ابتدا اطلاعات حساب بانکی خود را برای پرداختهای EFT وارد کنید.
- به حساب AdSense خود وارد شوید.
- روی Payments کلیک کنید، سپس Payments info را انتخاب کنید.
- روی Manage payment methods کلیک کنید.
- روی Add payment method کلیک کنید.
- در بخش Add a payment method، اطلاعات حساب بانکی خود را وارد کنید. اگر مطمئن نیستید چه اطلاعاتی باید وارد کنید، با بانک خود تماس بگیرید.
- روی Save کلیک کنید.

پس از تایید اطلاعات بانکی، مبلغی کوچک برای تست کردن درستی حساب بانکی به شما واریز میشود. مثلا ۰.۱۵ یورو. شما این مبلغ را در ادسنس خود تایید میکنید و بعد از این پرداختها از همین طریق صورت خواهد گرفت.
پیدا کردن واریز آزمایشی
پس از وارد کردن اطلاعات حساب بانکی، یک مبلغ آزمایشی کوچک به حساب شما واریز میشود. این فرآیند چند روز طول میکشد. بنابراین، بین ۲ تا ۵ روز آینده صورتحساب بانکی خود را بررسی کنید. این مبلغ معمولاً بین ۰.۱۵ تا ۱.۱۰ یورو است. بسته به کشور محل بانک شما، واریز با یکی از عناوین زیر مشخص میشود:
- Google Inc. EDI PYMNTS
- Google Inc. EDI – EDI PYMNTS
- GOOGLE IRELAND
- GOOGLE IRELAND LIMITED
- CITIBANK FINANCIAL SERVICES
وارد کردن مبلغ واریز آزمایشی
- به حساب AdSense خود وارد شوید.
- روی Payments و سپس Payments info کلیک کنید.
- یک اعلان قرمز در حساب AdSense خود مشاهده خواهید کرد.
- روی Add payment method کلیک کنید و سپس Verify now را انتخاب کنید.
- در منوی کشویی، مبلغ واریز آزمایشی را که در صورتحساب بانکی خود مشاهده کردید، انتخاب کنید.
- روی Verify کلیک کنید.
اگر مبلغ مطابقت داشته باشد، حساب بانکی شما تأیید میشود و آماده دریافت پرداختها از طریق EFT خواهید بود.
اگر واریز آزمایشی ناموفق بود
دلایل احتمالی ناموفق بودن واریز آزمایشی شامل موارد زیر است:
- شماره حساب یا کدهای بانکی اشتباه وارد شدهاند.
- حساب بانکی برای دریافت تراکنشهای EFT تنظیم نشده است.
- حساب بانکی بسته شده است.
- بانک در کشوری نیست که در حساب AdSense شما وارد شده است.
- کد بانک به دلیل ادغام اخیر بانک تغییر کرده است.
اگر واریز آزمایشی شما ناموفق بود، در صفحه اطلاعات بانکی خود پیام “Deposit failed” را مشاهده خواهید کرد. توصیه میکنیم اطلاعات خود را بازبینی کرده و دوباره وارد کنید. همچنین میتوانید با بانک خود تماس بگیرید و جزئیات صحیح را تأیید کنید.
اگر پس از تاریخ ۲۰ام ماه روش پرداخت خود را به EFT تغییر دهید، تضمینی وجود ندارد که پرداخت همان ماه شما از طریق EFT انجام شود. برای مثال، برای اطمینان از پرداخت درآمد ماه مارس، لطفاً مراحل بالا را قبل از ۲۰ آوریل تکمیل کنید.آیا EFT در کشور من در دسترس است؟
دریافت درآمد یوتیوب با وجه الکترونیکی در کشورهای این لیست در دسترس است.
کشور | واحد دریافت |
---|---|
استرالیا | دلار استرالیا |
بلژیک | یورو |
اسرائیل | شیکل |
ایتالیا | یورو |
نیوزیلند | دلار |
انگلیس | پوند |
اسپانیا | یورو |
سوئد | کرون |
آلمان | یورو |
دریافت درآمد یوتیوب با SPEA
پرداخت SPEA یا (Single Euro Payments Area) نوعی پرداخت یکپارچه در منطقه یورو و برای کشورهای اروپایی است. این سیستم امکان انتقال پول به صورت سریع، امن و کمهزینه را در میان کشورهای عضو SEPA فراهم میکند.
ویژگیهای اصلی SEPA عبارتند از:
- واحد پول یورو: SEPA به طور خاص برای پرداختها در منطقه یورو طراحی شده است. تمام پرداختها در این سیستم به یورو انجام میشود.
- پرداختهای ساده: با استفاده از SEPA، میتوانید پرداختها را به راحتی از یک حساب بانکی به حساب بانکی دیگر در کشورهای عضو انجام دهید، به گونهای که تفاوتی با پرداختهای داخلی نداشته باشد.
- کشورهای عضو: این سیستم شامل کشورهای عضو اتحادیه اروپا و چند کشور دیگر مانند نروژ، ایسلند، سوئیس و غیره است.
- روشهای مختلف پرداخت: SEPA شامل انواع مختلفی از پرداختها است، مانند SEPA Credit Transfer (انتقال اعتبار)، SEPA Direct Debit (پرداختهای مستقیم از حساب) و SEPA Instant Credit Transfer (انتقال آنی اعتبار).
اتریش | اسپانیا |
آندورا | فنلاند |
بلژیک | فرانسه |
قبرس | جبل الطارق |
بلغارستان | یونان |
جمهوری چک | کرواسی |
آلمان | مجارستان |
دانمارک | ایرلند |
استونی | ایسلند |
ایتالیا | لوکزامبورگ |
موناکو | اسلوونی |
سن مارینو | اسلواکی |
رومانی | بریتانیا |
واتیکان | مالت |
رومانی | هلند |
پرتغال | لهستان |
لیتوانی | لیختناشتاین |
دریافت درآمد یوتیوب با حواله بانکی (Wire Transfer)
حواله بانکی یک روش انتقال وجه الکترونیکی است که به شما امکان میدهد درآمد خود را مستقیماً به حساب بانکیتان دریافت کنید. گوگل درآمد شما را به ارز دلار آمریکا یا یورو (بسته به ارز حساب شما) از طریق حواله بانکی بینالمللی به بانکی که انتخاب کردهاید ارسال میکند. این روش سریع، ساده و امن برای دریافت پرداختها است.
وارد کردن اطلاعات حساب بانکی
هنگام وارد کردن اطلاعات حساب بانکی، جزئیات را دقیقاً همانطور که در بانک ثبت شده است وارد کنید. برای وارد کردن اطلاعات بانکی:
- به حساب AdSense خود وارد شوید.
- در منوی سمت چپ روی Payments کلیک کنید.
- روی Add payment method کلیک کنید.
- گزینه Wire transfer to bank account را انتخاب کرده و روی Continue کلیک کنید.
- اطلاعات حساب بانکی خود را وارد کنید و روی Confirm and continue کلیک کنید.
اگر برای پیدا کردن اطلاعات بانکی خود به کمک نیاز دارید، با بانک خود تماس بگیرید و درخواست راهنمایی برای دریافت حواله بانکی از خارج را مطرح کنید.
اطلاعات مورد نیاز بر اساس کشور
بسته به کشور محل زندگی شما، باید اطلاعات زیر را برای دریافت پرداخت وارد کنید:
- شماره حساب بانکی (Account Number)
- کد سوئیفت (SWIFT/BIC Code)
- اطلاعات اضافی که ممکن است برای کشور شما لازم باشد (مانند شماره IBAN).
دریافت درآمد یوتیوب با هایپر ولت
این روش در حال حاضر فقط برای یوتیوبرهای مستقر در ایالات متحده آمریکا در دسترس است.
۴. رسیدن به آستانه درآمد یا threshold
آستانه درآمد یوتیوب یا THRESHOLD یعنی اینکه شما به حداقل ۱۰۰ دلار درآمد برای برداشت رسیدی. در غیر اینصورت اجازه برداشت ندارید.
پنل شما درآمد را به شکل استیمیتد یا تقریبی نشان میدهد و این روند تا آخر ماه ادامه دارد. کی میتوانیم درآمد حقیقی چنل را ببینیم؟ سوم ماه میلادی بعد. برای مثال اگر الان در ماه جون باشیم، سوم جولای درآمد نهایی جون را خواهیم دید. معمولا این درآمد نهایی از درآمد تقریبی کمتر است چرا که چیزهایی مثل بازدید فیک از آن کسر میشود.
بعد از نهایی شدن، درآمد بین دهم تا پانزدهم همان ماه که در کیس ما جولای بود در پنل ادسنس نمایش داده میشود و بین ۲۱ تا ۲۶ ماه به شرط رسیدن به THRESHOLD به ادسنس واریز خواهد شد.

سطل آب را روی جادوگران طول مسیر بریزید
در مسیر برداشت درآمد از یوتیوب دوروتی هستید که قرار است با جادوگر بدجنس شرق بجنگد و پیروز شود. در این مسیر به جز شفافیت به سلاحی اعتماد نکنید. ممکن است افرادی پیدا شوند که بخواهند در ازای گرفتن بخشی از درآمد شما، برایتان ادسنتس بسازند. این را به فال نیک نگیرید و به جز شرکتهای MCN که قرارداد شفاف و معتبر دارند؛ به چیزی اعتماد نکنید.