تصور کنید چندین مغازه کوچک در یک پاساژ بزرگ کنار هم قرار دارد که یکی از آنها مغازه شما است. هر کدام مشتریها، فروش و بازدیدکنندگان خود را دارید. حالا به بلک فرایدی رسیدهاید و همگی روی اجناس خود ۳۰ تا ۵۰ درصد تخفیف گذاشتهاید. چه میشود اگر خود مجتمع تجاری به عنوان هد (head) تصمیم بگیرد در تبلیغات و جذب مشتریان بیشتر و حتی ساماندهی اجناس و فروش هر مغازه مشارکت کند؟
حالا به عنوان یوتیوبر شرکتهای MCN را اینطور درک کنید: شرکتهایی که در فرایند تولید محتوا، تبلیغات، کسب درآمد و نقد کردن درآمد از یوتیوب یوتیوبرهای مختلف حضور دارند.
MCN چیست؟
MCN مخفف multi channel network است. این اصطلاح به شرکتهایی اشاره دارد که در ازای ارائه برخی از خدمات در درصدی از درآمد و سود یوتیوبرها شریک میشوند.MCNها چگونه در سود یوتیوبرها شریک میشوند؟
وقتی همکاری با یک شرکت MCN را آغاز میکنید؛ از همان ابتدا ادسنس شخصی چنل شما به زیرساخت ادسنس این شرکت وصل شده و سپس اطلاعات ادسنس MCN در پنل چنل شما جای میگیرد. یوتیوب هر ماه درآمد شما از چنلتان را به حساب MCN واریز میکند و MCN پس از برداشتن سود خود، سهم شما را به ادسنس شخصیتان واریز میکند.
اگر هنوز هم نفهمیدید MCN دقیقا چگونه مار میکند؛ با من به خواندن مقاله ادامه دهید تا همه چیز را شفاف کنم.
شرکتهای MCN در ایران بیشتر به خاطر نقدکردن درآمد از یوتیوب شناخته میشوند اما خدمات دیگری هم دارند.
شرکتهای MCN چه خدماتی ارائه میدهند؟
شرکت mcn خدمات متنوعی ارائه میدهد. انتخاب هر کدام از این خدمات میتواند مبلغ قرارداد شما را بالاتر یا پایینتر بیاورد. برخی از خدمات mcn عبارت است از:
- گرفتن کانتنت آیدی
- نقد کردن درآمد
- طراحی تامنیل
- مشاوره رشد چنل
- ایدهپردازی و طراحی سناریو
- و حتی اسپانسرینگ تجهیزات و ضبط
بسته به اینکه چه خدماتی از MCNها دریافت میکنید؛ سود آنها از درآمد شما تغییر میکند. علاوه بر مواردی که بالا مطرح شد؛ جدیدا MCNها خدمات دیگری هم ارائه میدهند. مثلا حق استفاده از برخی از موزیکهای خاص بدون کپیرایت از فیچرهای جذاب و جدیدی است که به تازگی به گزینههای روی میز شرکتهای MCN اضافه شده است.
علاوه بر این وقتی به MCN متصل هستید؛ گزینههای متنوعی برای دریافت پول خود دارید. میتوانید درآمد خود از یوتیوب را به شکل تتر، ارز دیجیتال، یا کش (CASH) دریافت کنید. این فیچر برای یوتیوبرهای ساکن کشورهایی با مالیات بالا بسیار کمک کننده است. البته به همین سادگی نیست و در ادامه درباره مالیات درآمد از یوتیوب به تفصیل باهم صحبت میکنیم.
شروط متصل شدن به MCN
جوین شدن به MCN دو شرط اصلی و اساسی دارد:
- چنل حتما مانیتایز شده باشد
- ادسنس شخصی چنل حتما فعال و متصل باشد
شرکتهای MCN در طول زمان
این شرکتها در گذشته بسیار کارآمدتر از امروز بودند هرچند امروزه هم برای هر یوتیوبر ارتباط گرفتن با MCN ضروری است. اما تا پیش از سال ۲۰۱۸ اگر چنلی هنوز THRESHOLD یوتیوب را پر نکرده بود، یعنی به ۱۰۰۰ سابسکرایب و ۴۰۰۰ ساعت درامد نرسیده بود؛ باز میتوانست با جوین شدن به MCN کسب درآمد خود را شروع کند. اما از سال ۲۰۱۸ به بعد یعنی حدود ۵ سال پیش یوتیوب این قانون را نقض کرد و مصوب کرد که تمام MCNها موظفند با چنلهایی همکاری کنند که مانیتایز شدهاند.
مزیت دیگری که همکاری با شرکتهای MCN به یوتیوبرها ارائه میداد؛ امکان نقد کردن درآمد بدون نیاز به ادسنس شخصی بود. یعنی MCN چنل شما را با ادسنس خودش مانیتایز میکرد و بعد از دریافت درآمد ماهیانه شما، آن را به ادسنس شما واریز میکرد. این شیوه همکاری نیز در سال ۲۰۱۸ به خاطر شفافیتهای مالیاتی منسوخ شد.
در حال حاضر برای پیوستن به MCNها اولا باید چنل شما مانیتایز شده باشد و دوما حتما باید ادسنس شخصی شما به چنلتان متصل و فعال باشد.
خیلی از MCNها شرایط خاصتری برای همکاری دارند مثلا حتما باید حداقل ۳۰۰۰ سابسکرایب یا بالای ۶۰۰۰ واچ تایم داشته باشید.اگر برای نقد کردن درامد یوتیوب نیاز به همکاری با یک شرکت معتبر و ایرانی دارید، دیوان ادز میتواند در این مسیر بهترین انتخاب برای شما باش.
نقاط عطف مهم در تاریخ فعالیت MCNها:
- ۲۰۱۸ – معرفی الزامات سختگیرانه برای MCNها:
- یوتیوب معیارهای سختتری برای MCNها وضع کرد، از جمله شفافیت در قراردادها و رفتار با سازندگان محتوا. MCNها موظف شدند نظارت دقیقتری بر کانالهایی که زیرمجموعهشان بودند داشته باشند.
- در این سال، شکایتهای متعددی از سوی تولیدکنندگان محتوا مطرح شد که برخی MCNها درصد زیادی از درآمدشان را دریافت میکردند یا پشتیبانی ضعیفی ارائه میدادند.
- ۲۰۱۹ – پایان پشتیبانی رسمی گسترده:
- یوتیوب اعلام کرد که دیگر بهطور فعال از MCNها حمایت نمیکند و تمرکز اصلیاش را روی سازندگان محتوا و ارتباط مستقیم با آنها گذاشت. پیش از این یوتیوب mcnها را در servicesdirectory معرفی میکرد.
- این تغییر باعث شد MCNها مسئولیت بیشتری در قبال کانالهای زیرمجموعه خود داشته باشند و دیگر به عنوان واسطه رسمی بین کانالها و یوتیوب عمل نکنند.
- ۲۰۲۰ به بعد – کنترل بیشتر یوتیوب:
- یوتیوب سیستمهای مدیریتی خود، مانند YouTube Studio و Creator Support را تقویت کرد تا کانالها بتوانند بدون نیاز به MCN به خدماتی مثل تحلیل دادهها، درآمدزایی و حل مشکلات دسترسی داشته باشند.
- تمرکز روی سیاستهای مستقیم، مثل YouTube Partner Program (YPP)، باعث شد سازندگان محتوا بتوانند مستقیماً با یوتیوب در تعامل باشند.
خط بطلان بر باور تاثیر MCN روی مقدار CPM یوتیوب
در گذشته به اشتباه این تصور رایج بود که جوین شدن به MCN مقدار CPM شما را بالاتر میبرد و بنابراین قرار است پس از پیوستن به MCN درآمد بالاتری کسب کنید.
این فرضیه بیشتر از این جهت مطرح شد که خیلی از یوتیوبرها با دادن سهم MCNها چالش داشتند و عدهای با رواج دادن این فرضیه نادرست سعی کردند آنها را اقناع کنند.
موثر بودن پیوستن به MCN روی مقدار CPM از طرف یوتیوب تایید نشده است و حتی به تجربه هم چنین چیزی درست نیست.
در گیر و دار ادسنس شخصی، شرکتی و MCN
پیش از این گفتم که برای جوین شدن به یک MCN باید حتما ادسنس شخصی داشته باشید. اما ادسنس شخصی چیست؟
ادسنس شخصی یا Individual
هر هویت حقیقی با آیدی کارت و اطلاعات فردی خود میتواند یک ادسنس شخصی داشته باشد. این ادسنس که بیشتر به نام ادسنس ایندویژوال یا Google AdSense Individual شناخته میشود؛ یک نوع حساب کاربری در پلتفرم تبلیغاتی Google AdSense است که به کاربران شخصی اجازه میدهد با نمایش تبلیغات گوگل در وبسایتها، وبلاگها یا کانالهای یوتیوب خود درآمد کسب کنند.
ویژگیهای حساب AdSense Individual
- مناسب برای افراد حقیقی: این نوع حساب برای افراد عادی طراحی شده است، نه برای شرکتها یا سازمانها. اگر شما به عنوان یک فرد اقدام به ثبتنام کنید، این نوع حساب به شما تعلق میگیرد.
- درآمد از تبلیغات: وقتی تبلیغات گوگل در وبسایت یا محتوای شما نمایش داده میشود، بر اساس تعداد کلیکها (CPC) یا نمایشها (CPM) درآمد دریافت میکنید.
- مدارک مورد نیاز برای ثبتنام:
- آدرس ایمیل معتبر (ترجیحاً Gmail)
- یک وبسایت یا کانال یوتیوب با محتوای معتبر
- اطلاعات بانکی یا روش پرداخت برای دریافت درآمد
- مدارک هویتی (مانند پاسپورت یا کارت ملی)
- حداقل درآمد قابل برداشت: شما تنها زمانی میتوانید درآمد خود را برداشت کنید که حداقل مبلغ قابل برداشت (معمولاً ۱۰۰ دلار یا معادل آن در واحد پول محلی) در حساب شما جمع شده باشد.
- مدیریت آسان: از طریق داشبورد AdSense میتوانید تبلیغات، درآمد، و عملکرد آنها را بررسی کنید.
- پرداخت مالیات: اگر در کشورهایی باشید که مالیات بر درآمد دارند، ممکن است گوگل از شما اطلاعات مالیاتی بخواهد.
طبیعتا هر فرد میتواند فقط و فقط یک حساب ادسنس داشته باشد.
سوال: اینکه خیلی از MCNها در لندینگ خود مینویسند به ما ادسنس شخصی میدهند؛ چگونه امکان پذیر است؟
پاسخ: امکان پذیر نیست. این هم یکی از دروغهای شیرین شرکتهای MCN ایرانی است. اما اینکه آنها دقیقا چگونه کار میکنند را در ادامه توضیح میدهم.
ادسنس شرکتی یا Business Adsense
حساب Google AdSense Business به کسبوکارها و سازمانها اجازه میدهد تا از طریق نمایش تبلیغات گوگل در وبسایتها یا برنامههای موبایل خود درآمد کسب کنند. این نوع حساب برای کسبوکارهای کوچک، شرکتها یا افرادی که در قالب یک نهاد تجاری فعالیت میکنند، مناسب است. برخلاف حساب فردی (Individual)، که مخصوص افراد حقیقی است، حساب AdSense Business برای افرادی که قصد دارند درآمد خود را به نام یک کسبوکار یا نهاد تجاری دریافت کنند، طراحی شده است.
ویژگیهای حساب AdSense Business
- مناسب برای کسبوکارها و سازمانها: این نوع حساب مخصوص کسبوکارهایی است که بهصورت تجاری و رسمی فعالیت میکنند. برای مثال، یک شرکت یا فروشگاه آنلاین که میخواهد تبلیغات گوگل را در وبسایت خود نمایش دهد و از آن کسب درآمد کند.
- نیاز به مدارک حقوقی: برای ثبتنام و تایید حساب AdSense Business، معمولاً باید مدارک قانونی کسبوکار خود مانند شماره ثبت شرکت، شماره مالیاتی و سایر اطلاعات حقوقی مرتبط با کسبوکار را ارائه دهید.
- پرداختها به حساب تجاری: درآمد حاصل از AdSense به جای یک حساب شخصی، به حساب بانکی تجاری کسبوکار واریز میشود. این نکته برای کسانی که در قالب یک نهاد تجاری فعالیت میکنند، بسیار مهم است.
- امکان ایجاد چندین حساب کاربری: در حساب AdSense Business، به شرکتها این امکان داده میشود که برای اعضای مختلف تیم خود، دسترسیهای متفاوت ایجاد کنند تا بتوانند عملکرد تبلیغات و مدیریت حساب را بهتر انجام دهند.
- گزارشدهی و آمار پیشرفته: کسبوکارها از امکانات گزارشدهی پیشرفته در AdSense بهرهمند میشوند که به آنها کمک میکند تا تجزیه و تحلیل دقیقی از عملکرد تبلیغات و درآمد خود داشته باشند.
- مدیریت آسانتر تبلیغات: حسابهای تجاری میتوانند تبلیغات بیشتری را در سایتهای مختلف خود مدیریت کنند و از ابزارهای پیشرفتهتری برای بهینهسازی درآمد استفاده کنند.
تفاوت AdSense Individual و AdSense Business
- Individual: مخصوص افراد حقیقی است که بهطور غیررسمی یا فردی از AdSense استفاده میکنند.
- Business: مخصوص کسبوکارها، سازمانها و نهادهای تجاری است که بهطور رسمی ثبت شدهاند و درآمد را از طریق حسابهای تجاری دریافت میکنند.
ادسنس شرکتی برای کسانی کلمهای آشناتر است که بیش از ۵ سال در زمینه نقد کردن درآمد از یوتیوب فعالیت دارند. حقیقتش این است که مدتی مد شده بود شرکتهای MCN به کابران خود میگفتند ادسنس بیزینسی دارند برای همین هیچ خطری از قبلی استرایک خوردن، مسدود شدن یا بسته شدن ادسنس آنها را تهدید نمیکند درحالیکه همه میدانیم این یک وعده سر خرمن است!
پس شرکت MCN چگونه میتواند در شرایط امن با ما همکاری داشته باشد؟ با من ادامه دهید تا توضیح دهم:
MCNها چگونه درآمد ما را نقد میکنند؟
گفتیم که پیش شرط جوین شدن به MCN داشتن ادسنس شخصی است. وقتی که میخواهید به MCN متصل شوید:
- ابتدا ادسنس شما به زیرساخت ادسنس MCN متصل میشود.
- در مرحله بعدی اطلاعات مالی ادسنس این MCN در پنل یوتیوب شما قرار میگیرد.
- از ماه بعد هر ماه یوتیوب درآمد شما را به ادسنس MCNی که نامش در پنل قرار گرفته است؛ واریز میکند. و در حد فاصل نهایتا یک هفته MCN بعد از برداشتن سود خود، درآمد شما را به ادسنس شخصی واریز میکند.
حالا که MCN قرار است چنل من را با چنلهای دیگر روی یک ادسنس قرار دهد؛ آیا خطری کانالم را تهدید نمیکند؟ یا اینکه یک MCN چه قدر میتواند از من مراقبت کند؟ برای پاسخ به این سوال باید با دقت بیشتری بخش بعدی مقاله را با من بخوانید.
آیا MCN با ادسنس خودش از چنل یوتیوبر حمایت میکند یا خیر؟
این موقعیت را تصور کنید: شما چند چنل یوتیوب متفاوت را به یک ادسنس شخصی متصل میکنید. چون این ادسنس متعلق به یک شخص است و به عنوان یک فرد شناخته میشود؛ اگر یکی از چنلها استرایک بگیرد؛ بقیه چنلها هم در خطر هستند. چرا؟ چون همه شما را به عنوان یک نفر(صاحب ادسنس) میشناسد و ادسنس شخصی شما قفل میشود.
اما وقتی به یک MCN جوین میشوید، موضوع کمی متفاوت میشود. هنوز ادسنس شخصی شما روی چنل فعال است (پیش شرط را که یادتان نرفته)؛ اما چنل را به ادسنس MCN متصل کردهاید. تنها چنلی که روی ادسنس این MCN فعال است شما نیستید. ممکن است یکی از کانالها به هر دلیلی استرایک بگیرد. در این شرایط چه بلایی سر چنل شما میآید؟
شرکتهای MCN معمولا چند ادسنس برای چنلهای متنوع دارند. مثلا در این شرایط، سریعا این کانال را از MCN خارج کرده و روی یک ادسنس دیگری میبرد تا بعدا که بتواند مشکل را پیگیری کند. اینطوری برای بقیه چنلها اتفاقی نمیافتد.
اگر آن چنلی که استرایک خورده شما باشید؛ باید بدانید که بعد از اینکه mcn شما را خارج کرد؛ دسترسی شما به ادسنس خودتان هم مسدود میشود.
برای آموزش اتصال کانال یوتیوب به ادسنس، مقاله ی دیوان اطلاعات آپدیت شده و به روزی را برای شما آماده کرده است.
وضعیت AdSense در کانالهای تحت مدیریت MCN به طور خلاصه
- حساب AdSense شخصی باقی میماند: وقتی شما به یک MCN میپیوندید، هنوز حساب AdSense شخصی شما بر روی کانال فعال است، به این معنی که شما میتوانید همچنان درآمد خود را از طریق آن دریافت کنید. اما در همان زمان، کانال شما بهطور رسمی به AdSense MCN متصل میشود. این اتصال به این معناست که کانال شما تحت مدیریت تبلیغاتی MCN قرار میگیرد، و ممکن است برخی از خدمات یا درآمدهای تبلیغاتی از طریق AdSense MCN انجام شود.
- چندین AdSense برای کانالهای مختلف: MCNها معمولاً چندین حساب AdSense دارند که برای کانالهای مختلف خود از آنها استفاده میکنند. این ساختار به MCN این امکان را میدهد که کنترل بهتری بر تبلیغات و درآمدها داشته باشد و همچنین به راحتی در صورت بروز مشکل، کانالها را از یک AdSense به AdSense دیگری منتقل کند.
تاثیر استرایک یک کانال بر دیگر کانالها
زمانی که یکی از کانالهای زیر مجموعه یک MCN استرایک میگیرد، ممکن است وضعیت کانالها به شکلی خاص تحت تأثیر قرار بگیرد:
- انتقال کانال به AdSense جدید: در صورتی که یکی از کانالها استرایک دریافت کند، MCN معمولاً اقدام به انتقال آن کانال به یک AdSense جدید میکند. این اقدام به این دلیل است که یوتیوب ممکن است برای کانالهایی که به دلایل مختلف استرایک دریافت کردهاند، محدودیتهایی اعمال کند. با انتقال کانال به یک حساب AdSense جدید، MCN میتواند از تأثیرات منفی بر دیگر کانالها جلوگیری کند.
به این ترتیب، سایر کانالهای MCN که تحت مدیریت یک AdSense دیگر هستند، مشکلی از نظر درآمد و تبلیغات نخواهند داشت. - مشکل برای کانالی که استرایک خورده: اگر شما خودتان کانالی هستید که استرایک دریافت کردهاید، پس از انتقال کانال به AdSense جدید، ممکن است دسترسی شما به AdSense شخصی خودتان مسدود شود. این بدین معنی است که درآمد شما به حساب جدیدی منتقل میشود که به کانال مربوطه اختصاص داده شده است.
در این شرایط، MCN شما از طریق سیستمهای داخلی خود، اقدام به حل و فصل مشکل میکند، اما شما باید منتظر بمانید تا مسئله استرایک شما حل شود. این ممکن است به معنای بهروزرسانی وضعیت حساب یا بررسی و پیگیری مشکلات حقوقی مرتبط با استرایک باشد.
استراتژی MCN برای مراقبت از کانالها دربرابر بسته شدن
ممکن است با MCNی کار کنید که چنلها را از هم تفکیک نکرده باشد. به این معنا که همه روی یک ادسنس فعال باشید، چنلها از نظر پرسونا به خوب، متوسط و ضعیف تقسیم نشده باشند و همه شما با درآمدهای متفاوت، میزان کاربران متفاوت و کیفیت فعالیت متفاوت در یک دسته بندی قرار گرفته باشید.
در این شرایط احتمال استرایک گرفتن یکی از چنلها بسیار بالا میرود و پس از آن احتمال بسته شدن دسترسی شما به ادسنس نیز همینطور.
زمانی که یک کانال یوتیوب که تحت مدیریت یک MCN (Multi-Channel Network) قرار دارد، استرایک میگیرد (به ویژه استرایکهای Community Guidelines یا Copyright)، بسته به نوع استرایکها و وضعیت حساب، ممکن است تأثیراتی روی سایر کانالهای تحت مدیریت آن MCN داشته باشد. در حالت کلی، قوانین و سیاستهای یوتیوب و نحوه تعامل MCNها با یوتیوب و کانالهای تحت مدیریت آنها به این گونه است:
چه زمانی استرایک یک کانال موجب بسته شدن دیگر کانالها میشود؟
- استرایکهای متعدد: اگر یکی از کانالهای تحت مدیریت یک MCN چندین استرایک دریافت کند (به ویژه استرایکهای نقض قوانین یوتیوب)، ممکن است این MCN تحت نظر یوتیوب قرار گیرد. در برخی موارد، یوتیوب ممکن است تصمیم بگیرد که دسترسی این MCN به سرویسهای خود را محدود کند یا حسابهای آن را مسدود کند، بهخصوص اگر نشان دهد که این MCN در نظارت و مدیریت کانالهای خود بهطور صحیح عمل نکرده است.
- مشکلات با Community Guidelines: اگر استرایکها مرتبط با نقض شدید Community Guidelines یوتیوب باشند (مانند محتوای نامناسب یا تهدید به ایمنی کاربران)، این میتواند باعث تشدید جریمهها علیه MCNها شود. این نوع استرایکها تأثیر مستقیمتری بر همه کانالهای تحت مدیریت یک MCN خواهند داشت.
- نقض قوانین کپیرایت (Copyright): اگر یک یا چند کانال زیر مجموعه یک MCN به دلیل نقض قوانین کپیرایت جریمه یا استرایک دریافت کنند و این نقضها به صورت پیوسته و مکرر باشند، ممکن است باعث شود که یوتیوب بهطور کلی به تمامی کانالهای تحت مدیریت آن MCN هشدار دهد یا آنها را مسدود کند.
- انتقال تبلیغات از طریق MCN: در صورتی که MCN دچار مشکلات حقوقی یا مدیریتی شود، ممکن است تمام درآمد تبلیغاتی کانالهای تحت مدیریت این MCN برای مدت زمانی به حالت تعلیق درآید. در این صورت، تمامی کانالهای مرتبط با آن MCN ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
- عملکرد ضعیف در مدیریت کانالها: اگر یک MCN نتواند به درستی قوانین یوتیوب را پیگیری کند و مدیریت لازم برای جلوگیری از استرایکها را نداشته باشد، یوتیوب ممکن است تصمیم بگیرد که همکاری خود را با آن MCN قطع کند و بنابراین، کانالهای مرتبط نیز ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند.
چطور میتوان مشکلات با MCN را از نظر حقوقی پیگیری کرد؟
ممکن است در همکاری با MCNها به مشکلاتی بربخورید. حتی ممکن است یکی از افرادی باشید که در دام MCN تازه کار میافتید و چنل خود را از دست بدهید. در این شرایط آیا امکان پیگیری حقوقی وجود دارد؟
در پاسخ به این سوال باید بگویم که همه چیز به قرارداد شما بستگی دارد. برای مثال اگر در قرارداد خود ذکر کرده باشید که MCN موظف است ادسنس جدا برای چنلهای استرایک خورده تعریف کنید و با این تکنیک از چنل شما حفاظت کند؛ بله امکان پیگیری قضایی وجود دارد.
اما اگر در قرارداد خود حرفی به میان نیاوردهاید؛ پس دستتان به جایی بند نیست. برای هر دو طرف قرارداد یعنی هم یوتیوبر و هم شرکت MCN مناسب است که با حضور یک وکیل بین المللی قرارداد امضا کنند.
شش دانگ حواستان را جمع کنید
برای کار کردن با MCNها باید خیلی مراقب باشید. شما دارید سرمایه و حاصل فعالیت خود را در اختیار آنها قرار میدهید. درست است که MCNها با ارائه خدماتی مانند افزایش دیده شدن، مدیریت درآمد، بهینهسازی تبلیغات، و پشتیبانی فنی به رشد کانالها کمک میکنند اما بدانید این همکاری نیازمند درک کامل از شرایط و قوانین است.
یادتان نرود که همه چیز را بسنجید و بعدا پای قرارداد را امضا بزنید.